释元姜亮夫
元字结体,从一从兀,或从一兀声实指符号,如刃之加点,指銛之所在
,说极纷纭,其宝皆未得翔义。元字於而巳。或径省上作下,(藏四五三)考
古多训始,俱见桂氏说文义证,而其本兀亦元也,此如完軏之或又从元作矣。
,则指人身之首言。释诂「元首也」(元可省作兀,亦犹帝可省作
左僖三十三年传:「狄人归其元面又下一作而孔广居以为新从二元
如生,杜注:「元首也」。孟子「志,·首也,如伉俪本字,可作,则
元亦可作兀矣。以今推之,则元字当由
士不忘丧其元」,元亦首也。曲礼牛曰
人形而,亦由天字之由大形而得也,
一元大武注「元头也」。襄九年左氏
则其初文当作,特大其顚顶以指之,
传;「元体之长也」。是其本义之存者
,下从兀,如人宇,上从二,象顺风哦
变而为万,增而为元矣。小篆不容宇中
有不成形体之字,许氏说文,必分析形
饿之状,非必成字,故可作「二」,(
藏二五二〇作「二」,(王孙作」义其实非古初造字之本也●又元兴天
」,鼎〇作「二」,(寿在派)为侧形典正形之一字异文,教天亦训顾
其作字要义,仅在下画,其上画不过为顶,(见天字下)则下画实等天字之八