石抹明安,桓州人。性宽厚,不拘小节。为童子时,尝骑杖为马,令群儿前导,行列整肃,无敢喧哗者,父老见而异之。既长,叹曰:“土生于世,当立功名、书竹帛,以传无穷,宁肯碌碌无闻,与草木同腐邪!”岁壬申,太祖率师攻破金之抚州,将遂南向,金主命招讨纥石烈九斤来援,时明安在其麾下,临阵策马来降。帝命领蒙古军,抚定云中东、西两路。既而帝欲休兵于北,明安谏曰:“金有天下一十七路,今我所得惟云中东、西两路而已,若置不问,待彼成谋,并力而来,则难敌矣。且山前民庶,久不知兵,今以重兵临之,传檄可定,兵贵神速,岂宜犹豫!”帝从之。即命明安引兵南进,所至民皆具箪食壶浆以迎,尽有河北诸郡而还。帝复命明安及三合拔都,将兵由古北口徇景、蓟、檀、顺诸州。诸将议欲屠之,明安奏曰:“此辈当死,今若生之,则彼之未附者,皆闻风而至矣。”帝从之。乙亥春正月,取道州,进至永清,获其御史中丞李英,得粮干余车。遂招谕永清,不降,拔而屠之。未几,金将完颜合住、监军阿兴松哥,复以步兵万二千人、粮车五百两援中都。明安复将三千骑往击之,遇于涿州宣封寨,获松哥,合住遁去,尽得其辎重。四月,攻万宁宫,克之。取富昌、丰宜二关,攻拔固安县。初,顺州之破,兵士缚密云主簿完颜寿孙以献,明安释而用之,不久逸去复来,问其故,对曰:“有老父在城中,恐不能存,谋归,欲得侍养,今已殁,故复来。”明安义而释之。五月,明安将攻中都,金相完颜复兴饮药死。城中官属父老缁素,开门请降,明安悉谕令安业,仍以粟赈之,众皆感悦。明安早从军旅,料敌制胜,算无遗策,虽祁寒盛暑,未尝不与士卒均劳逸,同甘苦。其得金府库珠玉锦绮,明安悉具其数上进,未尝以纤毫为己有。中都既下,加太傅、邵国公,兼管蒙古汉军兵马都元帅。丙子,以疾卒于燕城。[《金[1]史•本传》]P194
[1] “金”当为“元”之误。